KOBİ’LERE YOL HARİTASI
Savunma sanayi zincirine dahil olmak . isteyen KOBİ’lerin dört katmanlı yol haritası izlemeleri gerekiyor.
1• En üst katmanda pazar ve ürün hedefleri bulunuyor. Burada KOBİ’lerin, “Kime ne satacağım, alıcıda çeşitlenmeyi nasıl sağlayacağım?’ gibi sorulara gerçekçi cevaplar verebildiği bir iş planı olması gerekiyor.
2• İkinci katmanda, istenen ürünlere ulaşmak için gereken teknolojileri ve altyapıları edinmeye yönelik çalışmalar yer alıyor. Kümelenme, işbirlikleri, AR-Ge projeleri bu katmanda önem kazanıyor.
3• Üçüncü katman amaca uygun örgüt ve insan kaynaklarının oluşturulması çalışmalarını içeriyor. İleri teknoloji alanlarında çalışacak insan kaynağı konusunda önemli sıkıntıların olduğu Türkiye’de, nitelikli iş gücünün tercihi genellikle savunma sanayi alanında faaliyet gösteren ana yükleniciler lehinde oluyor. Bu nedenle KOBİ’ler için insan kaynakları istihdam stratejileri diğer sektörlerden daha fazla öneme sahip.
4• Son katmanda ise; Tüm bu yapıyı işletecek ve yönetecek, alıcının GÜVENLİK (Tesis Güvenliği, Üretim İzni v.b.) ve İDARİ taleplerine cevap verebilecek nitelikte bir kurumsallaşmayı hedefleyen çalışmalar yer alıyor.
Sektörün mevcut deneyiminden yararlanmak için ilişkiler ve işbirliklerine önem verilmesi gerekiyor.
YERLİ KOBİLER GÜÇLENİYOR
Savunma sistemlerinde yüzde 50’nin biraz üzerinde olan yurt içi katkı oranının
artırılması hedefi, büyüyen ana yüklenicilerin daha fazla dış kaynak kullanımına gitme
ihtiyacı ve uluslararası pazarlara açılma yönünde yapılan büyük atılımların,
önümüzdeki 10 yılda savunma sanayiine KOBİ katılımını artıracağı belirtiliyor.
SSM’nin tedarik tabanını KOBİ’lere yaygınlaştırma stratejisi önemli bir fırsat olarak
ortaya çıkıyor. Müsteşarlık ana yüklenicilerle yaptığı büyük sözleşmelere, KOBt’lerle
zorunlu işbirliği yapma ve proje bedelinin belirli bir oranını KOBl’lere yönlendirme
konusunda yaptırımlar koyarak bu stratejisini hayata geçiriyor. Savunma alınılan bu
bakımdan Türkiye’deki tek örnek. 2007-2011 döneminde projelerde yerli yan
sanayiye zorunlu pay verme oranı yüzde 20 olarak belirlenmiş bulunuyor. Bu oranın
2012-2016 döneminde yüzde 30’a çıkarıldığı gözleniyor.
SAVUNMACI 300 KOBİ VAR
Türkiye’de savunma alanında faaliyet gösteren KOBl sayısı ise 300’e yakın. Bu
sayıya savunma firması olarak görülmeyen ancak yan sanayi olarak sektöre
ürün ve üretim hizmeti sunan firmalar dahil değil. Önümüzdeki dönemde sektöre
sürdürülebilir ve rekabetçi bir yapı kazandırmak için, ihtiyaçların yurtiçinden
karşılanma oranını tabana yayılmış bir tedarik zinciri oluşturarak arttırmayı
hedeflediklerine de değinen müsteşarlık yetkilileri, “SSM olarak toplamda 27 milyar
dolar bedelli 280’in üzerinde proje yiirütü-yonız. Bunların büyük bir bölümü
2000’li yıllarda sözleşmeye bağlandı. Son birkaç yıl içerisinde tamamlanma
aşamasına gelen veya teslimatı gerçekleştirilen projelerin sayısı hayli fazla”
diye ekliyor.
SSM orta vadede sektörün cirosunun, yaklaşık 8 milyar dolara çıkacağını öngörüyor.
Bu rakam, projelere yüzde 30 yan sanayi katılımının sağlanması hedefiyle birlikte
değerlendirildiğinde KOBÎ’lerin savunma projelerinden aldığı payın hızla
artacağını beklemek doğal.
16 İLDE KÜMELENME
KOBl’lerin değer zincirlerinde yoğun bir şekilde yer aldığı bir savunma sektörünün
daha fazla verimli, daha yüksek rekabet gücüne sahip bir sektör olacağı düşünülüyor.
SSM’nin tedarik stratejileri de bu gerçek çerçevesinde şekilleniyor. Mevcut duruma
bakıldığında savunma ürünü kataloglarına girmiş firmaların yüzde 60’ının
Ankara’da olmak üzere 16 ilde kümelendiği görülüyor.
2008 yılında Ankara OSTÎM Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü çatısı altında konum-
\ lanan OSSA bunların başında geliyor. Bölgesel kalkınma modellerinden biri olan
kümelenme ile birlikte savunma sanayiine iş yapan yan sanayi finnalarının cirolarını
arttırmak ve ortak projeler ile savunma sanayiinde yerli üretimin payını artırmak
amacıyla kumlan ilk kümelenme faaliyeti olan OSSA’da 98 firma faaliyet
gösteriyor. Bu fimıalar bin 800 kişiye istihdam sağlıyor.
ESBAŞ ÖRNEĞİ
Küme üyesi fimıalarda, cirosunun önemli bir bölümünün savunma sanayimden
gelmesi ya da Aselsan, TAI, Roketsan, FNSS, Boeing, Skorsky gibi ana sanayi
firmalarının onaylı alt tedarikçisi olması kriterleri aranıyor. Faaliyet gösteren firmaların
dağılımına bakıldığında ise savunma sanayi alanında; Talaşlı imalat, sistem
entegrasyonu, kompozit, elektromekanik, plastik ve kauçuk sektörlerinin öne
çıktığını söyleyen OSSA Yönetim Kurulu Başkanı Mithat Ertuğ, “Bölgede faaliyet
gösteren firmalar ABD, Almanya, Ingiltere, Rusya, Macaristan gibi pek çok ülkeye
ihracat yapıyor” diyor.
Ege Serbest Bölgesi de (ESBAŞ) savunma sanayi alanında kümelenme örneği
gösteriyor. 76’sı yabancı olmak üzere toplam 240 firmanın faaliyet gösterdiği ve
19 bin 500 kişiye istihdam sağlayan bölge, savunma sanayi sektöründe özellikle
havacılık alanında bir üs haline gelmiş durumda. Hollandalı Stork Fokker Elmo,
Fransız Lisi Aerospace, Alman PFW ve Tiirk-ABD ortaklığıyla kurulan Kale Pratt &
Whitney gibi önde gelen fimıalar faaliyet gösteriyor. Öte yandan Eskişehir Sanayi
Odası gibi havacılık ve savunma sanayi endüstri bölgesi kurulması için çalışmalar
yürüten kurumlar da bulunuyor.
GİZLİ KAHRAMANLAR
Savunma sanayi alanında başarılı çalışmalara imza atan pek çok KOBİ mevcut.
OSSA’da faaliyet gösteren Küçükpazarlı Havacılık bunlardan biri. 2005 yılından
beri havacılık alanında varlık gösteren ve 17 milyon lira ciroya sahip olan şirket, uçak
gövde detay parça üretimi ve montajı yapıyor. TAI’nin en büyük yan sanayi üreticisi
olan finna, Boeing ve Airbus sivil uçaklan ve F35 askeri uçağı başta olmak üzere 14
farklı program için kritik parçalar üretiyor. EMGE Elektro ise savunma – havacılık
sektörün talaşlı imalat, plastik enjeksiyon, ultrasonik kaynak, enjeksiyon ve
kesme kalıpla-n tasannu ve imalatı, ve mekanik montaj alanlannda faaliyet
gösteriyor.
TSK Güçlendimıe Vakfı’nın bütün şirketlerine hizmet veren şirket, Aselsan’m yaklaşık
30 yıldır alt yüklenicisi konumunda. TAI, Havelsan, Havelsan Teknoloji Radar,
Roketsan, Mikes de hizmet verdiği firmalar arasında yer alıyor. Ortadoğu ülkeleri ve
Fransa’ya ihracat yapan EMGE, bu yıl İtalya’ya da ürün satacak.
1• En üst katmanda pazar ve ürün hedefleri bulunuyor. Burada KOBİ’lerin, “Kime ne satacağım, alıcıda çeşitlenmeyi nasıl sağlayacağım?’ gibi sorulara gerçekçi cevaplar verebildiği bir iş planı olması gerekiyor.
2• İkinci katmanda, istenen ürünlere ulaşmak için gereken teknolojileri ve altyapıları edinmeye yönelik çalışmalar yer alıyor. Kümelenme, işbirlikleri, AR-Ge projeleri bu katmanda önem kazanıyor.
3• Üçüncü katman amaca uygun örgüt ve insan kaynaklarının oluşturulması çalışmalarını içeriyor. İleri teknoloji alanlarında çalışacak insan kaynağı konusunda önemli sıkıntıların olduğu Türkiye’de, nitelikli iş gücünün tercihi genellikle savunma sanayi alanında faaliyet gösteren ana yükleniciler lehinde oluyor. Bu nedenle KOBİ’ler için insan kaynakları istihdam stratejileri diğer sektörlerden daha fazla öneme sahip.
4• Son katmanda ise; Tüm bu yapıyı işletecek ve yönetecek, alıcının GÜVENLİK (Tesis Güvenliği, Üretim İzni v.b.) ve İDARİ taleplerine cevap verebilecek nitelikte bir kurumsallaşmayı hedefleyen çalışmalar yer alıyor.
Sektörün mevcut deneyiminden yararlanmak için ilişkiler ve işbirliklerine önem verilmesi gerekiyor.
YERLİ KOBİLER GÜÇLENİYOR
Savunma sistemlerinde yüzde 50’nin biraz üzerinde olan yurt içi katkı oranının
artırılması hedefi, büyüyen ana yüklenicilerin daha fazla dış kaynak kullanımına gitme
ihtiyacı ve uluslararası pazarlara açılma yönünde yapılan büyük atılımların,
önümüzdeki 10 yılda savunma sanayiine KOBİ katılımını artıracağı belirtiliyor.
SSM’nin tedarik tabanını KOBİ’lere yaygınlaştırma stratejisi önemli bir fırsat olarak
ortaya çıkıyor. Müsteşarlık ana yüklenicilerle yaptığı büyük sözleşmelere, KOBt’lerle
zorunlu işbirliği yapma ve proje bedelinin belirli bir oranını KOBl’lere yönlendirme
konusunda yaptırımlar koyarak bu stratejisini hayata geçiriyor. Savunma alınılan bu
bakımdan Türkiye’deki tek örnek. 2007-2011 döneminde projelerde yerli yan
sanayiye zorunlu pay verme oranı yüzde 20 olarak belirlenmiş bulunuyor. Bu oranın
2012-2016 döneminde yüzde 30’a çıkarıldığı gözleniyor.
SAVUNMACI 300 KOBİ VAR
Türkiye’de savunma alanında faaliyet gösteren KOBl sayısı ise 300’e yakın. Bu
sayıya savunma firması olarak görülmeyen ancak yan sanayi olarak sektöre
ürün ve üretim hizmeti sunan firmalar dahil değil. Önümüzdeki dönemde sektöre
sürdürülebilir ve rekabetçi bir yapı kazandırmak için, ihtiyaçların yurtiçinden
karşılanma oranını tabana yayılmış bir tedarik zinciri oluşturarak arttırmayı
hedeflediklerine de değinen müsteşarlık yetkilileri, “SSM olarak toplamda 27 milyar
dolar bedelli 280’in üzerinde proje yiirütü-yonız. Bunların büyük bir bölümü
2000’li yıllarda sözleşmeye bağlandı. Son birkaç yıl içerisinde tamamlanma
aşamasına gelen veya teslimatı gerçekleştirilen projelerin sayısı hayli fazla”
diye ekliyor.
SSM orta vadede sektörün cirosunun, yaklaşık 8 milyar dolara çıkacağını öngörüyor.
Bu rakam, projelere yüzde 30 yan sanayi katılımının sağlanması hedefiyle birlikte
değerlendirildiğinde KOBÎ’lerin savunma projelerinden aldığı payın hızla
artacağını beklemek doğal.
16 İLDE KÜMELENME
KOBl’lerin değer zincirlerinde yoğun bir şekilde yer aldığı bir savunma sektörünün
daha fazla verimli, daha yüksek rekabet gücüne sahip bir sektör olacağı düşünülüyor.
SSM’nin tedarik stratejileri de bu gerçek çerçevesinde şekilleniyor. Mevcut duruma
bakıldığında savunma ürünü kataloglarına girmiş firmaların yüzde 60’ının
Ankara’da olmak üzere 16 ilde kümelendiği görülüyor.
2008 yılında Ankara OSTÎM Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü çatısı altında konum-
\ lanan OSSA bunların başında geliyor. Bölgesel kalkınma modellerinden biri olan
kümelenme ile birlikte savunma sanayiine iş yapan yan sanayi finnalarının cirolarını
arttırmak ve ortak projeler ile savunma sanayiinde yerli üretimin payını artırmak
amacıyla kumlan ilk kümelenme faaliyeti olan OSSA’da 98 firma faaliyet
gösteriyor. Bu fimıalar bin 800 kişiye istihdam sağlıyor.
ESBAŞ ÖRNEĞİ
Küme üyesi fimıalarda, cirosunun önemli bir bölümünün savunma sanayimden
gelmesi ya da Aselsan, TAI, Roketsan, FNSS, Boeing, Skorsky gibi ana sanayi
firmalarının onaylı alt tedarikçisi olması kriterleri aranıyor. Faaliyet gösteren firmaların
dağılımına bakıldığında ise savunma sanayi alanında; Talaşlı imalat, sistem
entegrasyonu, kompozit, elektromekanik, plastik ve kauçuk sektörlerinin öne
çıktığını söyleyen OSSA Yönetim Kurulu Başkanı Mithat Ertuğ, “Bölgede faaliyet
gösteren firmalar ABD, Almanya, Ingiltere, Rusya, Macaristan gibi pek çok ülkeye
ihracat yapıyor” diyor.
Ege Serbest Bölgesi de (ESBAŞ) savunma sanayi alanında kümelenme örneği
gösteriyor. 76’sı yabancı olmak üzere toplam 240 firmanın faaliyet gösterdiği ve
19 bin 500 kişiye istihdam sağlayan bölge, savunma sanayi sektöründe özellikle
havacılık alanında bir üs haline gelmiş durumda. Hollandalı Stork Fokker Elmo,
Fransız Lisi Aerospace, Alman PFW ve Tiirk-ABD ortaklığıyla kurulan Kale Pratt &
Whitney gibi önde gelen fimıalar faaliyet gösteriyor. Öte yandan Eskişehir Sanayi
Odası gibi havacılık ve savunma sanayi endüstri bölgesi kurulması için çalışmalar
yürüten kurumlar da bulunuyor.
GİZLİ KAHRAMANLAR
Savunma sanayi alanında başarılı çalışmalara imza atan pek çok KOBİ mevcut.
OSSA’da faaliyet gösteren Küçükpazarlı Havacılık bunlardan biri. 2005 yılından
beri havacılık alanında varlık gösteren ve 17 milyon lira ciroya sahip olan şirket, uçak
gövde detay parça üretimi ve montajı yapıyor. TAI’nin en büyük yan sanayi üreticisi
olan finna, Boeing ve Airbus sivil uçaklan ve F35 askeri uçağı başta olmak üzere 14
farklı program için kritik parçalar üretiyor. EMGE Elektro ise savunma – havacılık
sektörün talaşlı imalat, plastik enjeksiyon, ultrasonik kaynak, enjeksiyon ve
kesme kalıpla-n tasannu ve imalatı, ve mekanik montaj alanlannda faaliyet
gösteriyor.
TSK Güçlendimıe Vakfı’nın bütün şirketlerine hizmet veren şirket, Aselsan’m yaklaşık
30 yıldır alt yüklenicisi konumunda. TAI, Havelsan, Havelsan Teknoloji Radar,
Roketsan, Mikes de hizmet verdiği firmalar arasında yer alıyor. Ortadoğu ülkeleri ve
Fransa’ya ihracat yapan EMGE, bu yıl İtalya’ya da ürün satacak.
Yorumlar
Yorum Gönder